Een brief aan RTL Late Night

Lieve RTLLN,

 

We kennen elkaar nog niet zo goed, want ik heb nooit echt goed naar jullie gekeken. Beetje not done om toe te geven als journalist in spe. We zouden alle actualiteitenprogramma's moeten kijken, vooral als ze (relatief) nieuw en (tot nu toe) behoorlijk succesvol zijn. Maar het is er gewoon nooit van gekomen. Je m'excuse.

 

Gisteravond kwam ik laat thuis van toneelles en was mijn vriendin in mijn kamer. Ze had jullie programma aan staan en zat met een half oog te kijken, het volume laag. Ik pakte mijn tas in voor de volgende dag, legde mijn kleren klaar, deed alle dingen die ik 's avonds doe en maakte me daarna klaar om naar bed te gaan. Toen ik in bed lag te lezen, stond het programma nog steeds aan. Mijn vriendin, die de draad even kwijt was omdat ze met mij praatte, probeerde hem weer op te pakken. 'Ik weet niet zo goed waar ze het nu over hebben. Volgens mij iets met zelfmoord?' Ik herinnerde me een artikel dat ik die dag gelezen had. 'Dat zal dan wel dat Vlaamse onderzoek zijn waar uitgekomen is dat een kwart van de jongeren zichzelf weleens beschadigd heeft.'

 

Trigger warning: als je gevoelig bent voor AM-triggers, niet verder lezen alsjeblieft.

 

Allereerst: heel goed dat jullie hier aandacht aan besteden. Automutilatie heeft nog altijd het stigma van aandachttrekkerij en erover praten is de enige manier om daar iets aan te doen. Ik heb het item vandaag half teruggekeken en het zit goed in elkaar: cijfers, deskundige, ex-AM'er, stukje over hulpinstanties, informatief afgewisseld met ervaringen Dus daarvoor écht chapeau. Maar daarna gingen jullie waanzinnig de fout in.

Mijn vriendin maakte een geluidje van schrik of verbijstering, dus ik keek naar het scherm. En daar was De Foto. Voor degenen die het niet gezien hebben: het was een foto van een schaar, een arm en bloed. Vul zelf de verdere details maar in. Na het fragment even teruggezocht te hebben vandaag, weet ik dat er meer van dat soort foto's in beeld zijn geweest.
Lieve RTLLN-makers, wat dachten jullie nou? Ik begrijp dat je beeld nodig hebt als achtergrond bij je item. Maar moest dat dit zijn? Echt waar? Waaróm? Had gekozen voor een foto van pleisters, een onderzoekstapport, een rolletje verbandgaas, een scheermesje op tafel, het silhouet van een jongere met een hangend hoofd. Legio opties. Dus waarom deze?

 

Het kiezen van de zulke foto's doet niemand goed. Mensen die niets met automutilatie van doen hebben (gehad), keken vermoedelijk collectief weg, geschrokken, verbijsterd, walgend misschien. Zo'n expliciete foto veroorzaakt reuring en in dit geval niet het soort dat jullie boodschap onderschrijft, maar overschaduwt.

En de mensen die wel ervaring hebben of hadden met automutilatie? Voor hen kan zo'n kleine actie, een fotootje in beeld, verregaande gevolgen hebben. Hebben jullie weleens van het begrip "trigger" gehoord? Dat wil zeggen dat je iets ziet, hoort of leest dat oude (vaak negatieve) emoties en verlangens opnieuw activeert. Voor veel mensen met een automutilatieverleden is alles dat met automutilatie te maken heeft, een trigger. Maar VOORAL beeld. Praten of tekst gaat vaak nog wel, al is dat ook lastig, maar beeld? Dat is bijna niet te doen.

 

Ik zal het dichtbij huis houden. Dit gaat me niet voor niets zo aan het hart: ik ben zelf inmiddels vijftien maanden clean met niet één terugval. Ik zeg clean, want zo voelt het: alsof ik een verslaving heb overwonnen. Daar ben ik heel erg trots op. Maar makkelijk was het niet. De eerste dagen was de drang er doorlopend, toen ieder uur. Dat werd geleidelijk elke dag, om de dag, elke week, elke maand enzovoorts. Op dit moment heb ik alleen nog drang in situaties waar ik vroeger naar mijn mesje zou hebben gegrepen. En ik vertrouw erop dat ook dat over zal gaan.

Gisteren kon ik jullie item goed hebben. Ik heb de televisie utigezet, heb er even over gepraat met mijn vriendin en ben toen gaan slapen. Maar een paar maanden terug zou puur het zien van jullie foto dramatische gevolgen voor mij hebben gehad. Ik sluit niet uit dat het me een terugval ingetriggerd zou hebben. En ik weet dat ik niet de enige ben die er zo op gereageerd heeft.

 

Ik zeg niet dat jullie verantwoordelijk zijn voor de gevoelens die jullie foto los heeft gemaakt en voor de eventuele gevolgen van die gevoelens. Maar ik vraag me wel af wat jullie motivatie was voor het kiezen van juist die foto. En of jullie stilgestaan hebben bij wat hij los zou kunnen maken. Waarom, RTLLN? Om te shockeren? Om gespreksstof te geven? Dat is gelukt, twitter ontplofte en ik zit er nu al een half uur over te typen. Hebben jullie dit ingeschat? Hebben jullie hierover nagedacht? Dat is iets dat ik graag zou weten.

 

Het enige wat ik wil vragen is: denk voortaan iets langer na. Nogmaals, ik vind het geweldig dat jullie dergelijke taboes bespreekbaar maken. Maar gisteren zijn jullie écht doorgeschoten. En dat doet de zaken meer kwaad dan goed.

 

Groetjes,
Marloes